เรื่องที่ 7.1 ลักษณะทั่วไปของระบบแถวคอย

องค์ประกอบพื้นฐานของระบบแถวคอย
               สภาพการรอคอยเป็นเหตุการณ์ที่พบเห็นอยู่ในชีวิตประจำวันไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานของรัฐบาลหรือเอกชน ตัวอย่างเช่น  
การจ่ายเงินตามร้านสรรพสินค้า  การนำรถเข้าเติมน้ำมันที่สถานีบริการ  การเข้าแถวเพื่อตรวจสอบเอกสารที่สนามบิน การเข้าแถว
รอรับการตรวจรักษาตามโรงพยาบาล    เป็นต้น    โดยทั่วไปแล้วระบบแถวคอยประกอบไปด้วยผู้รับบริการและส่วนให้บริการ
การเข้าแถวเพื่อรอรับบริการใดๆ จะเกิดขึ้นเสมอเมื่อความต้องการบริการมีมากกว่าขีดความสามารถของผู้ให้บริการ
               การที่มีลูกค้า ( ผู้รับบริการ ) เข้าแถวรอรับบริการเป็นจำนวนมาก  ลูกค้าจะเกิดความรู้สึกเบื่อหน่ายไม่พอใจ อาจออกจาก
แถวคอยไปก่อนที่จะได้รับบริการหรืออาจจะไม่กลับมารับบริการอีกในอนาคต  เหตุการณ์เช่นนี้ทำให้ธุรกิจขาดรายได้ได้และสูญเสีย
ลูกค้า  ปัญหาของผู้บริหารการให้บริการก็คือจะต้องจัดเตรียมการให้บริการอยู่ในระดับใดจึงจะพอเหมาะ
               กระบวนการของการรอคอยโดยทั่วไปจะประกอบด้วยองค์ประกอบและเหตุการณ์ที่สำคัญคือ การมาถึง (Arrivals)
ของผู้รับบริการ  การตั้งแถวคอย  การเข้ารับบริการและการจากไป กระบวนการจะเริ่มต้นจากมีผู้รับบริการจากกลุ่ม
ประชากรผู้รับบริการ ( calling  population )  เข้ามาในระบบแถวคอยเพื่อรับบริการ  ถ้าส่วนให้บริการ ( service
 mechanism ) ว่างผู้รับบริการก็จะได้รับบริการทันทีจนเสร็จเรียบร้อยแล้วจึงออกไปจากระบบแถวคอย  แต่ถ้าส่วนบริการ
กำลังให้    บริการผู้รับบริการอื่นอยู่  ผู้รับบริการที่เข้ามาใหม่จะต้องเข้าแถวคอย ( queue )  เพื่อรอรับบริการ พวกที่อยู่ในแถวคอย
จะได้รับบริการตามระเบียนการให้บริการแถวคอย ( queue discipline )  เมื่อรับบริการเสร็จแล้วจึงออกจากระบบแถวคอย  
คอย  กระบวนการของการรอคอยดังกล่าแสดงโดยภาพที่ 1 ดังต่อไปนี้
                                                                                   ระบบแถวคอย

                                                           ภาพที่ 1  แผนผังแสดงกระบวนการของการรอคอย

               ในการวิเคราะห์ระบบแถวคอยเราต้องมีสมมุติฐานเกี่ยวกับคุณสมบัติขององค์ประกอบของระบบแถวคอย  อันได้แก่  
คุณสมบัติของผู้รับบริการ  คุณสมบัติของแถวคอย  และคุณสมบัติของส่วนบริการ